Δευτέρα, 18 Απριλίου 2011
Γιωργάκης όπως Πινοσέτ; Κι οι δύο πούλησαν το νερό σαν εμπόρευμα!
Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι θα μπούν στο σφυρί η ΕΥΔΑΠ κι η ΕΥΔΑΘ.
Ποιος άλλος είχε κάνει κάτι ανάλογο;
Μα ο Αουγκούστο Πινοσέτ!
Οι άνθρωποι χωρίς Τιμή, έχουν μια τιμή για όλα!
Δείτε το Ντοκυμαντέρ “ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΖΩΗ” του Γ.Αυγεροπούλου από τον......
“ΕΞΑΝΤΑΣ”. ΕΔΩ :
http://www.ert.gr/el/play/eksantas/poleitai-zoi
http://exandas.ert.gr/el/ola-ta-ntokimanter
Λίγα (πολλά ) λόγια για το Ντοκυμαντέρ: Ο κώδικας του Νερού
.Μπορείτε να φανταστείτε μια αγορά νερού; Μια αγορά, όπου ιδιοκτήτες μετοχών νερού θα το πουλούσαν και θα το αγόραζαν, ενώ άλλοι θα κερδοσκοπούσαν πάνω στην τιμή του χωρίς να το χρειάζονται; Πως θα ήταν η ζωή, εάν όλα τα νερά του πλανήτη, επιφανειακά ή υπόγεια, τα νερά των ποταμών, των λιμνών και των παγετώνων, ανήκαν σε ιδιώτες;
Πωλείται ζωή
Σε μια εποχή όπου ο άνθρωπος έχει ξεχάσει την καταγωγή του και μένει τυφλός ακόμα και μπροστά στις βασικές ανάγκες για την επιβίωσή του, το νερό έχει γίνει το θύμα της αδιαφορίας του. Ράσελ Κάρσον, Αμερικανίδα βιολόγοςΧιλιάδες άνθρωποι έπεσαν θύματα της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ, άνθρωποι, εξαφανίστηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν. Τον Οκτώβριο του 1981, το στρατιωτικό καθεστώς της Χιλής εξαπέλυσε επίθεση πάνω σε έναν ακόμα στόχο του: το Νερό.
Το χρονικό εκείνο διάστημα, η πολιτική «ηγεσία» της Χιλής έδωσε τη συγκατάθεσή της σε ένα χρόνιο αίτημα των φιλελεύθερων οικονομολόγων. Με μια σειρά από νόμους, θεμελιώθηκε ότι το νερό εκτός από ένα κοινό δημόσιο αγαθό, είναι ένα σημαντικό αγαθό οικονομικής ανάπτυξης. Ήταν τότε που δόθηκε η επίσημη συγκατάθεση για την πλήρη ιδιωτικοποίηση του νερού στη Χιλή.
Η ιστορία του «Κώδικα του Νερού» (Código de Aguas) ξεκινάει το 1951, που ουσιαστικά δίνεται το δικαίωμα της ιδιωτικής χρήσης των υδάτων που υπάρχουν εντός των ιδιωτικών γαιών, χωρίς ωστόσο να μπορούν να μεταφερθούν σε κάποιον άλλον αυτά τα δικαιώματα. Στον «Δεύτερο Κώδικα του νερού» το 1967, δίνεται το προνόμιο στους ιδιοκτήτες γαιών να εξορύσσουν και να εκμεταλλεύονται το νερό, αλλά η άδεια δεν μπορούσε να κληροδοτηθεί ή να εμπορευτεί στην αγορά. Το κράτος διατηρούσε το δικαίωμα να αφαιρέσει το προνόμιο της ιδιωτικής χρησικτησίας πάνω στο νερό οποιαδήποτε στιγμή.
Με τον «Τρίτο Κώδικα του Νερού» το 1981, το Νερό χαρακτηρίστηκε ως εθνικό περιουσιακό στοιχείο διαθέσιμο προς ιδιωτική χρήση. Το δικτατορικό καθεστώς, υπάκουο στις επιταγές της ελεύθερης αγοράς, νομοθέτησε την εμπορευματοποίηση του νερού ως οποιοδήποτε άλλο προϊόν, παραχωρώντας τα δικαιώματα εκμετάλλευσής του από οποιοδήποτε άτομο ή εταιρία, χωρίς μάλιστα, τη φορολόγησή τους. Όταν ξεκίνησαν οι πρώτες ιδιωτικοποιήσεις, διαχωρίστηκε η ιδιοκτησία της γης από την ιδιοκτησία του νερού κι έτσι δημιουργήθηκε η Αγορά των Νερών, (Mercado de Aguas), στην οποία πωλούνται και αγοράζονται τα δικαιώματα νερών, η τιμή των οποίων ποικίλει ανάλογα την περιοχή και την ποσότητα της ροής του νερού (λίτρα ανά δευτερόλεπτο). Κατ’ αυτό τον τρόπο ένα κοινό και δημόσιο αγαθό πήρε όλα τα χαρακτηριστικά ενός οποιουδήποτε εμπορεύματος που πωλείται και αγοράζεται στην αγορά. Πηγές, ποτάμια και λίμνες έγιναν βορά στις ορέξεις της κάθε εταιρίας.
Σήμερα, ο Κώδικας Νερού επιτρέπει στον κάθε ενδιαφερόμενο να κάνει μιαν αίτηση στην Γενική Διεύθυνση Υδάτων (Dirección General de Aguas-DGA) και να αποκτήσει ισοβίως τα δικαιώματα χρήσης του υδροφόρου πόρου που επιθυμεί. Αφού βέβαια πληρώσει ο ίδιος για τις τεχνικές μελέτες και για την επιθεώρηση της υδροφόρου περιοχής, αμέσως μετά γίνεται ο απόλυτος κάτοχός της και μπορεί να κάνει ότι θέλει μ’ αυτό το πολύτιμο αγαθό. Μπορεί να πουλήσει τα δικαιώματα χρήσης του νερού, να τα νοικιάσει ή να περιμένει να ανεβούν οι τιμές για να τα πουλήσει και να επωφεληθεί οικονομικά. Η λειτουργία λοιπόν αυτής της Αγοράς Νερού προκάλεσε κύμα κερδοσκόπων οι οποίοι αγοράζουν δικαιώματα νερού κάποιας περιοχής με σκοπό να τα μεταπουλήσουν και να καρπωθούν το κέρδος, χωρίς τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιούν το νερό. Έγινε, δηλαδή, το νερό παιχνίδι χρηματιστηρίου. Το Κράτος της Χιλής βλέποντας ότι αυξάνονται οι κερδοσκόποι που κατέχουν δικαιώματα νερού χωρίς να χρησιμοποιούν το νερό, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι ανάγκες γι αυτό το αγαθό, τους επέβαλε ετήσιο φόρο.
Ο Κώδικας χωρίζει τα δικαιώματα νερού σε δύο κατηγορίες: Aguas Consuntivas (νερά τα οποία χρησιμοποιούνται από βιομηχανίες και μετά τα επιστρέφουν σε ποταμούς ή κανάλια) και σε Aguas no Consuntivas (νερά που δεν επαναχρησιμοποιούνται επιφανειακά). Το 85% των νερών της πρώτης κατηγορίας (ποταμοί και λίμνες) ανήκουν στην Πολυεθνική ισπανική εταιρία παραγωγής ενέργειας, την ENDESA.
Από την άλλη πλευρά όλες οι Εταιρίες Ύδρευσης, παροχής πόσιμου νερού και αποχέτευσης βρίσκονται πια στα χέρια μεγάλων οικονομικών οργανισμών και πολυεθνικών εταιριών, όπως στους ομίλους Solari, Luksic, Vicuña, Leon και στις εταιρίες Αnglean Water, Thames Water(Μ.Βρετανία), Iberdrola(Ισπανία), Suez Lyonnaise Meaux(Γαλλία).
«Κάποιος πρώτα κάνει αίτηση για παραχώρηση δικαιώματος πάνω σε έναν υδροφόρο ορίζοντα. Αν υπάρχει διαθεσιμότητα σ’ αυτό το αγαθό, τότε το Κράτος το παρέχει. Τότε η εταιρία πρέπει να πληρώσει την κατοχύρωση αυτού του νερού που θα χρησιμοποιήσει. Αλλά το κόστος αυτή τη στιγμή δεν είναι σημαντικό», μας λέει κυνικά ο Υπουργός Ορυκτών, Σαντιάγο Γκονζάλες.
Έτσι, με την ξεχωριστή απλότητα που διακρίνει τη λογική της Αγοράς, το νερό για πολλούς κατοίκους της Χιλής μοιάζει σαν το χρυσό: πανάκριβο και δυσεύρετο, ενώ για τι εταιρίες είναι ένα ακόμα «χαρτί» στην αγορά.
**********
Πωλείται ζωή
Ο χαλκός που βγαίνει από τα έγκατα του ορυχείου Chuquicamata, είναι ο πνεύμονας της οικονομίας της Χιλής και το συγκεκριμένο ορυχείο, ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Chuquicamata ή εν συντομία για τους ντόπιους Chuqui, ένα ορυχείο, ένας μύθος. Ο χαλκός, ένα από τα πρώτα μέταλλα που ανακάλυψε ο άνθρωπος 10 χιλιάδες χρόνια π.χ, μαζί με τον χρυσό χρησιμοποιήθηκε από τους Μάγια, τους Ίνκας και τους Αζτέκους και συνέβαλε στην ανάπτυξη του πολιτισμού τους. Χιλιάδες χρόνια μετά στην έρημο της Atacama, στον Βορρά της Χιλής οι γηγενείς πληθυσμοί, οι ινδιάνοι Aymara, βλέπουν την ζωή στην περιοχή αλλά και τον πολιτισμό τους να εξαρτάται και πάλι από τον χαλκό αλλά σε μια πιο σύγχρονη εκδοχή… Η έρημος της Atacama, δυτικά της οροσειράς των Άνδεων, όπου και βρίσκεται το ορυχείο θεωρείται η πιο άνυδρη περιοχή του πλανήτη, με ποσοστό βροχοπτώσεων 1 mil. τον χρόνο.
Οι εγκαταστάσεις της Codelco, της κρατικής εταιρείας χαλκού της Χιλής που διαχειρίζεται τα ορυχεία της χώρας μετά τις κρατικοποιήσεις του 1971, απλώνονται σε μια έκταση 600 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο βουνό. Η Codelco Norte, η βόρρεια Διεύθυνση της εταιρίας περιλαμβάνει την Chuquicamata αλλά και ένα άλλο ορυχείο μικρότερο σε έκταση το Radomiro Tomic. Επιχείρηση “Ανοιχτού Ουρανού” ονομάζουν τα ανοιχτά ορυχεία, και χρειάζονται καθημερινά για να λειτουργήσουν 164. εκατομμύρια λίτρα νερού, για να δώσουν με την σειρά του 550 χιλιάδες τόνους εκ των οποίων μόνο οι 170 χιλιάδες είναι αξιοποιήσιμο μετάλλευμα. Αυτό το γεμάτο σκόνη μέρος, είναι η καρδιά της οικονομίας της χώρας. Δουλεύει 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο, με 8000 ανθρώπους προσωπικό, παράγοντας περίπου 11.000 δολάρια κάθε λεπτό που περνάει.
Το ορυχείο μοιάζει σαν ένας τεράστιος κρατήρας, μια από τις μεγαλύτερες τρύπες που έχει ανοίξει ο άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη. Έχει 1 χιλιόμετρο βάθος, 4,9 χιλιόμετρα μήκος και τρία χιλιόμετρα πλάτος. Λειτουργεί χωρίς διακοπή από το 1915 και έχει περάσει από πολλές διαφορετικέ μορφές εκμετάλλευσης.
Ροντρίγο Χουρκέρα, Υποδιευθυντής Μεταλλείων Τσουκικαμάτα
Η ΚΟΔΕΛΚΟ ΧΙΛΉς, για το έτος 2009, έχει προϋπολογίσει να παραγάγει γύρω στους 1.500.000 τόνους χαλκού, το οποίο αποτελεί, περίπου, το 10% της παγκόσμιας παραγωγής. Πρόκειται για μια επιχείρηση του κράτους της Χιλής, που τα 5 τελευταία χρόνια έχει φέρει σ’ αυτήν τη χώρα, περίπου 20 δις δολάρια,, που είναι ένα ποσό πολύ σημαντικό για τον προϋπολογισμό του έθνους. Είναι η πιο σημαντική, η πιο μεγάλη βιομηχανία κι αυτή που παράγει έσοδα για τη χώρα
Το ζήτημα που προκύπτει είναι σαφές. H καρδία της οικονομίας της Χιλής, ο χαλκός, χρειάζεται να αντλήσει τόννους νερού για να χτυπά με αυτούς τους ρυθμούς όπως βέβαια νερό χρειάζονται το περιβάλλον, οι καλλιεργείς της περιοχής, τα ζωντανά, και σίγουρα ο άνθρωπος…
Δον Χουαν, αγρότης της περιοχής, κοινότητα Τοκονάο
Πριν, είχαμε το προνόμιο να ποτίζουμε συχνότερα την καλλιέργεια, τα δέντρα… Δηλαδή, είχαμε 9-10 μέρες, το μήνα, που ερχόταν εδώ το νερό. Τώρα πια όχι. Τώρα έχουμε, περίπου, κάθε 15 -19 μέρες, που μας έρχεται το νερό, κάτι το οποίο βλάπτει αρκετά τα δέντρα και τις καλλιέργειές μας. Τώρα πια, δεν ξέρω τι θα κάνουμε ή πως θα γίνει να έρθει το νερό εδώ. Γιατί, στην πραγματικότητα, τόσο με τα μεταλλεία, όσο και με όλα τα υπόλοιπα που παίρνουν το νερό, το χάνουμε. Παντελής ανεπάρκεια νερού, είναι πολύ μεγάλη η έλλειψη που έχουμε τώρα. Σε όλο το λεκανοπέδιο. Όχι μόνο εδώ. Δεν ξέρουμε αν αυτό συμβαίνει επειδή στεγνώνει ο ποταμός ή διότι το παίρνουν οι εταιρείες. Και, κυρίως, μιλάμε για το υπόγειο νερό, με τις εκσκαφές που κάνουν, εδώ γύρω, οι εταιρείες, και εμείς αποτυγχάνουμε…
Όταν αυτή σύγκρουση ανάμεσα στο κέρδος και την ζωή, το δολάριο και το νερό, λαμβάνει χώρα στο πιο άνυδρο σημείο του πλανήτη παίρνει χαρακτήρα οικουμενικό. Η κυβέρνηση της Χιλής βέβαια έχει δώσει σαφή προτεραιότητα στον Χαλκό…όπως θα ήταν “φυσικό” άλλωστε σε ένα σύστημα όπου το νερό είναι προϊόν και όχι αγαθό και σίγουρα η εταιρία χαλκού έχει μεγαλύτερο πορτοφόλι από τις κοινότητες ιθαγενών, ή των αγροτών της περιοχής και ως εκ τούτου κατέχει το συντριπτικό ποσοστό των υδάτων επίγειων και υπόγειων.
Χιλιάδες χρόνια μετά την εποχή του Χαλκού, το μετάλλευμα αυτό συνεχίζει να δεσπόζει στην περιοχή, δίνει αλλά και παίρνει ζωή. Η φιγούρα – μούμια ενός εργάτη του ορυχείου που χρονολογείται από τον 5 αιώνα και βρέθηκε σε διάνοιξη σήραγγας στα τέλη του περασμένου αιώνα καταπλακωμένος από κάποια κατολίσθηση ίσως αποτελεί μια εικόνα της αέναης μάχης του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης.
**********
Όλα τα νερά της Χιλής εκτός από τη θάλασσα, έχουν «κοπεί» σε μερίδια που ονομάζονται «δικαιώματα νερού». Τα «δικαιώματα νερού» είναι τίτλοι ιδιοκτησίας ισόβιοι, ξέχωροι από τη γη και έχουν εμπορική αξία, όπως ακριβώς ένα σπίτι, ή ένα κτήμα. Μπορείς να το νοικιάσεις, να το χρησιμοποιήσεις, ή να το κρατήσεις χωρίς να το κάνεις τίποτα περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, για να το πουλήσεις ακριβά.
Στη χώρα, που θεωρείται πρωτοπόρος στις εφαρμογές του νεοφιλελευθερισμού και των ιδιωτικοποιήσεων, όλα τα νερά πωλούνται. Ποτάμια, λίμνες και υπόγεια ύδατα καταλήγουν σε ιδιώτες, σε επιχειρήσεις και κερδοσκόπους που θεωρούν το νερό επένδυση με σκοπό το κέρδος. Στη Χιλή το νερό δεν θεωρείται πια αναφαίρετο δικαίωμα, αλλά εμπορεύσιμο προϊόν. Με άλλα λόγια αυτό σημαίνει, πως αν είσαι αγρότης δεν μπορείς να ποτίσεις το χωράφι σου ακόμα και αν αυτό βρίσκεται στις όχθες του ποταμού διότι το ποτάμι μπορεί να ανήκει σε άλλους. Αντιστοίχως, δεν μπορείς να πάρεις νερό αν δεν έχεις «δικαίωμα» και συλλαμβάνεσαι αν πιαστείς επ’ αυτοφώρω.
Όλα ξεκίνησαν το 1981, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ όταν δημιουργήθηκε ο Κώδικας του Νερού (Código de Aguas), ένα πακέτο νόμων οι οποίοι θεμελιώνουν ότι το νερό δεν είναι δημόσιο αγαθό, αλλά ιδιωτικό προϊόν.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα παρατηρείται στη βόρεια Χιλή, στην έρημο της Ατακάμα, που θεωρείται η πιο ξηρή περιοχή του πλανήτη. Τα εδάφη, στα οποία κατοικούν από την αρχαιότητα οι ιθαγενείς ινδιάνικοι πληθυσμοί Αυμάρα και Λινκάν Αντάι, είναι πλούσια σε ορυκτά και μέταλλα. Η Χιλή είναι ο τρίτος προμηθευτής χαλκού του κόσμου. Οι εταιρίες που διαχειρίζονται τα τεράστια ορυχεία χαλκού της περιοχής, έχουν πάρει στην ιδιοκτησία τους τα νερά του Ρίο Λόα, του μακρύτερου ποταμού της χώρας. Και μπορεί κάποτε τα νερά του ποταμού να έδιναν ζωή στην περιοχή, σήμερα, όμως, τεράστιες ποσότητες νερού χρησιμοποιούνται για να ξεχωρίσουν το μέταλλο από την πέτρα.Ένα από τα τρία μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού του κόσμου είναι αυτό της Τσουκικαμάτα. Από πάνω μοιάζει σαν ένας τεράστιος κρατήρας, μια από τις μεγαλύτερες τρύπες που έχει ανοίξει ο άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη. Έχει 1 χιλιόμετρο βάθος, 4,9 χιλιόμετρα μήκος και τρία χιλιόμετρα πλάτος. Αυτό το γεμάτο σκόνη μέρος, είναι η καρδιά της οικονομίας της χώρας. Δουλεύει 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο, με 8000 ανθρώπους προσωπικό, παράγοντας περίπου 11.000 δολάρια κάθε λεπτό που περνάει. Το ορυχείο το εκμεταλλεύεται η κρατική εταιρία Codelco. «Η κατανάλωση λίτρου ανά δευτερόλεπτο της Βόρειας Κοδέλκο, που περιλαμβάνει την Τσουκικαμάτα, είναι γύρω στα 1.900 λίτρα το δευτερόλεπτο», λέει ο Γκοντόι Αλεμάν, πολιτικός μηχανικός. 1900 λίτρα ανά δευτερόλεπτο αντιστοιχεί στην ποσότητα νερού που θα κατανάλωναν σε 1 μέρα 432.000 Αμερικανοί, ή 1.216.000 Ευρωπαίοι, ή 16.416.000 Αφρικανοί.
«Είναι οικονομικό το θέμα. Τα λεφτά! Έτσι απλά το βλέπω εγώ. Εμείς δεν αξίζουμε ούτε ένα πέσο γι εκείνους, γι αυτό μένουμε στο περιθώριο. Για τη χώρα υπάρχουν άλλες προτεραιότητες όπως τα δολάρια και τα λεφτά από το χαλκό. Κι εμείς; Εμάς ας μας φάνε τα σκυλιά!», μας λέει ο Μιγκέλ, ένας από τους τελευταίους αγρότες της Κιγιάγκουα, μιας πόλης που έσφυζε από ζωή, αλλά σήμερα έχει μετατραπεί σε πόλη – φάντασμα. Οι κάτοικοί της έχουν μεταναστεύσει στην Καλάμα, που η οικονομική της ανάπτυξη οφείλεται στα ορυχεία χαλκού που υπάρχουν στην περιοχή.
Η εθνική κυριαρχία της Χιλής έχει πια υποθηκευτεί αφού το 85% των νερών της πρώτης κατηγορίας (ποταμοί και λίμνες) δεν ανήκουν στη χώρα αλλά στην Πολυεθνική ισπανική εταιρία παραγωγής ενέργειας, την ENDESA. Από την άλλη πλευρά όλες οι Εταιρίες Ύδρευσης, παροχής πόσιμου νερού και αποχέτευσης βρίσκονται πια στα χέρια μεγάλων οικονομικών οργανισμών και πολυεθνικών εταιριών, όπως στους ομίλους Solari, Luksic, Vicuña, Leon και στις εταιρίες Αnglean Water, Thames Water (Μ.Βρετανία), Iberdrola(Ισπανία), Suez Lyonnaise Meaux (Γαλλία). Η τελευταία εταιρία είναι ιδιοκτήτρια της Εταιρίας Aguas Andinas, που τροφοδοτεί με νερό την πρωτεύουσα Σαντιάγο.
Η κεντροαριστερή κυβέρνηση της Χιλής υπό την Michelle Bachelet, προσπαθεί σήμερα να ισορροπήσει ανάμεσα στην απόταξη των καταλοίπων που έχει αφήσει (μέσω ακόμα και σήμερα νόμων εν ισχύ) το πολύχρονο δικτατορικό καθεστώς του Πινοσέτ και τον εναρμονισμό της οικονομίας της χώρας με την διεθνή αγορά. Παρά την τροποποίηση κάποιων νόμων το 2005, που όριζε ότι όποιος δεν χρησιμοποιεί το δικαίωμα νερού και το κρατάει για να το πουλήσει αργότερα κερδοσκοπώντας πάνω στις αυξομειώσεις των τιμών, του επιβάλλεται πρόστιμο, η κατάσταση δεν βελτιώθηκε ιδιαίτερα. Το πρόστιμο είναι χαμηλό για όποιον σκέφτεται να κερδοσκοπήσει. Η κυβέρνηση προσπαθεί να τροποποιήσει το Σύνταγμα, αλλά ισχυρίζεται ότι η δεξιά αντιπολίτευση δεν της επιτρέπει να κάνει τις κατάλληλες αλλαγές.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο ντόπιος πληθυσμός βιώνει τις άγριες συνέπειες της πλήρους εμπορευματοποίησης ενός αγαθού που ελάχιστοι πίστευαν ότι θα υπαχθεί στους νόμους της αγοράς, που το μόνο που καθορίζει είναι οι αριθμοί του κέρδους μιας χούφτας ιδιωτικών εταιριών. Όμως, ο πρώην πρόεδρος των ιθαγενών της Ατακάμα με μερικές απλές λέξεις προβλέπει το δυσοίωνο μέλλον: «Το νερό και η γη πάνε μαζί. Το ένα είναι το θηλυκό και το άλλο το αρσενικό. Το νερό δεν είναι δικό μου, εγώ είμαι μέρος του. Ούτε η γη είναι δική μου, εγώ είμαι μέρος της. Ο άνθρωπος είναι περαστικός. Και παρ’ όλα αυτά θέλει να παίξει με τη γη. Αλλά ποτέ δεν το έχει πετύχει. Γιατί μετά η γη θα τους στείλει το λογαριασμό. Και η γη δεν ζητάει λεφτά, πληρώνεται με αίμα».
Σενάριο, Σκηνοθεσία, Επιτόπια έρευνα: Γιώργος Αυγερόπουλος / Συντονισμός, Επιμέλεια Έρευνας: Άγγελος Αθανασόπουλος / Έρευνα & Οργάνωση θέματος: Μανώλης Φυλακτίδης, Γεωργία Ανάγνου / Οργάνωση – Διεύθυνση Παραγωγής: Αναστασία Σκουμπρή / Διευθυντής Φωτογραφίας: Γιάννης Αυγερόπουλος / Μοντάζ : Γιάννη Μπιλήρης, Άννα Πρόκου / Πρωτότυπη Μουσική: Γιάννης Παξεβάνης / Γραφικά: Σάκης Παλπάνας / Μία παραγωγή της SMALL PLANET για τη ΕΡΤ © 2009 – 2010
http://ta2tsakalia.blogspot.com/
Ποιος άλλος είχε κάνει κάτι ανάλογο;
Μα ο Αουγκούστο Πινοσέτ!
Οι άνθρωποι χωρίς Τιμή, έχουν μια τιμή για όλα!
Δείτε το Ντοκυμαντέρ “ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΖΩΗ” του Γ.Αυγεροπούλου από τον......
“ΕΞΑΝΤΑΣ”. ΕΔΩ :
http://www.ert.gr/el/play/eksantas/poleitai-zoi
http://exandas.ert.gr/el/ola-ta-ntokimanter
Λίγα (πολλά ) λόγια για το Ντοκυμαντέρ: Ο κώδικας του Νερού
.Μπορείτε να φανταστείτε μια αγορά νερού; Μια αγορά, όπου ιδιοκτήτες μετοχών νερού θα το πουλούσαν και θα το αγόραζαν, ενώ άλλοι θα κερδοσκοπούσαν πάνω στην τιμή του χωρίς να το χρειάζονται; Πως θα ήταν η ζωή, εάν όλα τα νερά του πλανήτη, επιφανειακά ή υπόγεια, τα νερά των ποταμών, των λιμνών και των παγετώνων, ανήκαν σε ιδιώτες;
Πωλείται ζωή
Σε μια εποχή όπου ο άνθρωπος έχει ξεχάσει την καταγωγή του και μένει τυφλός ακόμα και μπροστά στις βασικές ανάγκες για την επιβίωσή του, το νερό έχει γίνει το θύμα της αδιαφορίας του. Ράσελ Κάρσον, Αμερικανίδα βιολόγοςΧιλιάδες άνθρωποι έπεσαν θύματα της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοσέτ, άνθρωποι, εξαφανίστηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν. Τον Οκτώβριο του 1981, το στρατιωτικό καθεστώς της Χιλής εξαπέλυσε επίθεση πάνω σε έναν ακόμα στόχο του: το Νερό.
Το χρονικό εκείνο διάστημα, η πολιτική «ηγεσία» της Χιλής έδωσε τη συγκατάθεσή της σε ένα χρόνιο αίτημα των φιλελεύθερων οικονομολόγων. Με μια σειρά από νόμους, θεμελιώθηκε ότι το νερό εκτός από ένα κοινό δημόσιο αγαθό, είναι ένα σημαντικό αγαθό οικονομικής ανάπτυξης. Ήταν τότε που δόθηκε η επίσημη συγκατάθεση για την πλήρη ιδιωτικοποίηση του νερού στη Χιλή.
Η ιστορία του «Κώδικα του Νερού» (Código de Aguas) ξεκινάει το 1951, που ουσιαστικά δίνεται το δικαίωμα της ιδιωτικής χρήσης των υδάτων που υπάρχουν εντός των ιδιωτικών γαιών, χωρίς ωστόσο να μπορούν να μεταφερθούν σε κάποιον άλλον αυτά τα δικαιώματα. Στον «Δεύτερο Κώδικα του νερού» το 1967, δίνεται το προνόμιο στους ιδιοκτήτες γαιών να εξορύσσουν και να εκμεταλλεύονται το νερό, αλλά η άδεια δεν μπορούσε να κληροδοτηθεί ή να εμπορευτεί στην αγορά. Το κράτος διατηρούσε το δικαίωμα να αφαιρέσει το προνόμιο της ιδιωτικής χρησικτησίας πάνω στο νερό οποιαδήποτε στιγμή.
Με τον «Τρίτο Κώδικα του Νερού» το 1981, το Νερό χαρακτηρίστηκε ως εθνικό περιουσιακό στοιχείο διαθέσιμο προς ιδιωτική χρήση. Το δικτατορικό καθεστώς, υπάκουο στις επιταγές της ελεύθερης αγοράς, νομοθέτησε την εμπορευματοποίηση του νερού ως οποιοδήποτε άλλο προϊόν, παραχωρώντας τα δικαιώματα εκμετάλλευσής του από οποιοδήποτε άτομο ή εταιρία, χωρίς μάλιστα, τη φορολόγησή τους. Όταν ξεκίνησαν οι πρώτες ιδιωτικοποιήσεις, διαχωρίστηκε η ιδιοκτησία της γης από την ιδιοκτησία του νερού κι έτσι δημιουργήθηκε η Αγορά των Νερών, (Mercado de Aguas), στην οποία πωλούνται και αγοράζονται τα δικαιώματα νερών, η τιμή των οποίων ποικίλει ανάλογα την περιοχή και την ποσότητα της ροής του νερού (λίτρα ανά δευτερόλεπτο). Κατ’ αυτό τον τρόπο ένα κοινό και δημόσιο αγαθό πήρε όλα τα χαρακτηριστικά ενός οποιουδήποτε εμπορεύματος που πωλείται και αγοράζεται στην αγορά. Πηγές, ποτάμια και λίμνες έγιναν βορά στις ορέξεις της κάθε εταιρίας.
Σήμερα, ο Κώδικας Νερού επιτρέπει στον κάθε ενδιαφερόμενο να κάνει μιαν αίτηση στην Γενική Διεύθυνση Υδάτων (Dirección General de Aguas-DGA) και να αποκτήσει ισοβίως τα δικαιώματα χρήσης του υδροφόρου πόρου που επιθυμεί. Αφού βέβαια πληρώσει ο ίδιος για τις τεχνικές μελέτες και για την επιθεώρηση της υδροφόρου περιοχής, αμέσως μετά γίνεται ο απόλυτος κάτοχός της και μπορεί να κάνει ότι θέλει μ’ αυτό το πολύτιμο αγαθό. Μπορεί να πουλήσει τα δικαιώματα χρήσης του νερού, να τα νοικιάσει ή να περιμένει να ανεβούν οι τιμές για να τα πουλήσει και να επωφεληθεί οικονομικά. Η λειτουργία λοιπόν αυτής της Αγοράς Νερού προκάλεσε κύμα κερδοσκόπων οι οποίοι αγοράζουν δικαιώματα νερού κάποιας περιοχής με σκοπό να τα μεταπουλήσουν και να καρπωθούν το κέρδος, χωρίς τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιούν το νερό. Έγινε, δηλαδή, το νερό παιχνίδι χρηματιστηρίου. Το Κράτος της Χιλής βλέποντας ότι αυξάνονται οι κερδοσκόποι που κατέχουν δικαιώματα νερού χωρίς να χρησιμοποιούν το νερό, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι ανάγκες γι αυτό το αγαθό, τους επέβαλε ετήσιο φόρο.
Ο Κώδικας χωρίζει τα δικαιώματα νερού σε δύο κατηγορίες: Aguas Consuntivas (νερά τα οποία χρησιμοποιούνται από βιομηχανίες και μετά τα επιστρέφουν σε ποταμούς ή κανάλια) και σε Aguas no Consuntivas (νερά που δεν επαναχρησιμοποιούνται επιφανειακά). Το 85% των νερών της πρώτης κατηγορίας (ποταμοί και λίμνες) ανήκουν στην Πολυεθνική ισπανική εταιρία παραγωγής ενέργειας, την ENDESA.
Από την άλλη πλευρά όλες οι Εταιρίες Ύδρευσης, παροχής πόσιμου νερού και αποχέτευσης βρίσκονται πια στα χέρια μεγάλων οικονομικών οργανισμών και πολυεθνικών εταιριών, όπως στους ομίλους Solari, Luksic, Vicuña, Leon και στις εταιρίες Αnglean Water, Thames Water(Μ.Βρετανία), Iberdrola(Ισπανία), Suez Lyonnaise Meaux(Γαλλία).
«Κάποιος πρώτα κάνει αίτηση για παραχώρηση δικαιώματος πάνω σε έναν υδροφόρο ορίζοντα. Αν υπάρχει διαθεσιμότητα σ’ αυτό το αγαθό, τότε το Κράτος το παρέχει. Τότε η εταιρία πρέπει να πληρώσει την κατοχύρωση αυτού του νερού που θα χρησιμοποιήσει. Αλλά το κόστος αυτή τη στιγμή δεν είναι σημαντικό», μας λέει κυνικά ο Υπουργός Ορυκτών, Σαντιάγο Γκονζάλες.
Έτσι, με την ξεχωριστή απλότητα που διακρίνει τη λογική της Αγοράς, το νερό για πολλούς κατοίκους της Χιλής μοιάζει σαν το χρυσό: πανάκριβο και δυσεύρετο, ενώ για τι εταιρίες είναι ένα ακόμα «χαρτί» στην αγορά.
**********
Πωλείται ζωή
Ο χαλκός που βγαίνει από τα έγκατα του ορυχείου Chuquicamata, είναι ο πνεύμονας της οικονομίας της Χιλής και το συγκεκριμένο ορυχείο, ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Chuquicamata ή εν συντομία για τους ντόπιους Chuqui, ένα ορυχείο, ένας μύθος. Ο χαλκός, ένα από τα πρώτα μέταλλα που ανακάλυψε ο άνθρωπος 10 χιλιάδες χρόνια π.χ, μαζί με τον χρυσό χρησιμοποιήθηκε από τους Μάγια, τους Ίνκας και τους Αζτέκους και συνέβαλε στην ανάπτυξη του πολιτισμού τους. Χιλιάδες χρόνια μετά στην έρημο της Atacama, στον Βορρά της Χιλής οι γηγενείς πληθυσμοί, οι ινδιάνοι Aymara, βλέπουν την ζωή στην περιοχή αλλά και τον πολιτισμό τους να εξαρτάται και πάλι από τον χαλκό αλλά σε μια πιο σύγχρονη εκδοχή… Η έρημος της Atacama, δυτικά της οροσειράς των Άνδεων, όπου και βρίσκεται το ορυχείο θεωρείται η πιο άνυδρη περιοχή του πλανήτη, με ποσοστό βροχοπτώσεων 1 mil. τον χρόνο.
Οι εγκαταστάσεις της Codelco, της κρατικής εταιρείας χαλκού της Χιλής που διαχειρίζεται τα ορυχεία της χώρας μετά τις κρατικοποιήσεις του 1971, απλώνονται σε μια έκταση 600 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο βουνό. Η Codelco Norte, η βόρρεια Διεύθυνση της εταιρίας περιλαμβάνει την Chuquicamata αλλά και ένα άλλο ορυχείο μικρότερο σε έκταση το Radomiro Tomic. Επιχείρηση “Ανοιχτού Ουρανού” ονομάζουν τα ανοιχτά ορυχεία, και χρειάζονται καθημερινά για να λειτουργήσουν 164. εκατομμύρια λίτρα νερού, για να δώσουν με την σειρά του 550 χιλιάδες τόνους εκ των οποίων μόνο οι 170 χιλιάδες είναι αξιοποιήσιμο μετάλλευμα. Αυτό το γεμάτο σκόνη μέρος, είναι η καρδιά της οικονομίας της χώρας. Δουλεύει 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο, με 8000 ανθρώπους προσωπικό, παράγοντας περίπου 11.000 δολάρια κάθε λεπτό που περνάει.
Το ορυχείο μοιάζει σαν ένας τεράστιος κρατήρας, μια από τις μεγαλύτερες τρύπες που έχει ανοίξει ο άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη. Έχει 1 χιλιόμετρο βάθος, 4,9 χιλιόμετρα μήκος και τρία χιλιόμετρα πλάτος. Λειτουργεί χωρίς διακοπή από το 1915 και έχει περάσει από πολλές διαφορετικέ μορφές εκμετάλλευσης.
Ροντρίγο Χουρκέρα, Υποδιευθυντής Μεταλλείων Τσουκικαμάτα
Η ΚΟΔΕΛΚΟ ΧΙΛΉς, για το έτος 2009, έχει προϋπολογίσει να παραγάγει γύρω στους 1.500.000 τόνους χαλκού, το οποίο αποτελεί, περίπου, το 10% της παγκόσμιας παραγωγής. Πρόκειται για μια επιχείρηση του κράτους της Χιλής, που τα 5 τελευταία χρόνια έχει φέρει σ’ αυτήν τη χώρα, περίπου 20 δις δολάρια,, που είναι ένα ποσό πολύ σημαντικό για τον προϋπολογισμό του έθνους. Είναι η πιο σημαντική, η πιο μεγάλη βιομηχανία κι αυτή που παράγει έσοδα για τη χώρα
Το ζήτημα που προκύπτει είναι σαφές. H καρδία της οικονομίας της Χιλής, ο χαλκός, χρειάζεται να αντλήσει τόννους νερού για να χτυπά με αυτούς τους ρυθμούς όπως βέβαια νερό χρειάζονται το περιβάλλον, οι καλλιεργείς της περιοχής, τα ζωντανά, και σίγουρα ο άνθρωπος…
Δον Χουαν, αγρότης της περιοχής, κοινότητα Τοκονάο
Πριν, είχαμε το προνόμιο να ποτίζουμε συχνότερα την καλλιέργεια, τα δέντρα… Δηλαδή, είχαμε 9-10 μέρες, το μήνα, που ερχόταν εδώ το νερό. Τώρα πια όχι. Τώρα έχουμε, περίπου, κάθε 15 -19 μέρες, που μας έρχεται το νερό, κάτι το οποίο βλάπτει αρκετά τα δέντρα και τις καλλιέργειές μας. Τώρα πια, δεν ξέρω τι θα κάνουμε ή πως θα γίνει να έρθει το νερό εδώ. Γιατί, στην πραγματικότητα, τόσο με τα μεταλλεία, όσο και με όλα τα υπόλοιπα που παίρνουν το νερό, το χάνουμε. Παντελής ανεπάρκεια νερού, είναι πολύ μεγάλη η έλλειψη που έχουμε τώρα. Σε όλο το λεκανοπέδιο. Όχι μόνο εδώ. Δεν ξέρουμε αν αυτό συμβαίνει επειδή στεγνώνει ο ποταμός ή διότι το παίρνουν οι εταιρείες. Και, κυρίως, μιλάμε για το υπόγειο νερό, με τις εκσκαφές που κάνουν, εδώ γύρω, οι εταιρείες, και εμείς αποτυγχάνουμε…
Όταν αυτή σύγκρουση ανάμεσα στο κέρδος και την ζωή, το δολάριο και το νερό, λαμβάνει χώρα στο πιο άνυδρο σημείο του πλανήτη παίρνει χαρακτήρα οικουμενικό. Η κυβέρνηση της Χιλής βέβαια έχει δώσει σαφή προτεραιότητα στον Χαλκό…όπως θα ήταν “φυσικό” άλλωστε σε ένα σύστημα όπου το νερό είναι προϊόν και όχι αγαθό και σίγουρα η εταιρία χαλκού έχει μεγαλύτερο πορτοφόλι από τις κοινότητες ιθαγενών, ή των αγροτών της περιοχής και ως εκ τούτου κατέχει το συντριπτικό ποσοστό των υδάτων επίγειων και υπόγειων.
Χιλιάδες χρόνια μετά την εποχή του Χαλκού, το μετάλλευμα αυτό συνεχίζει να δεσπόζει στην περιοχή, δίνει αλλά και παίρνει ζωή. Η φιγούρα – μούμια ενός εργάτη του ορυχείου που χρονολογείται από τον 5 αιώνα και βρέθηκε σε διάνοιξη σήραγγας στα τέλη του περασμένου αιώνα καταπλακωμένος από κάποια κατολίσθηση ίσως αποτελεί μια εικόνα της αέναης μάχης του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης.
**********
Όλα τα νερά της Χιλής εκτός από τη θάλασσα, έχουν «κοπεί» σε μερίδια που ονομάζονται «δικαιώματα νερού». Τα «δικαιώματα νερού» είναι τίτλοι ιδιοκτησίας ισόβιοι, ξέχωροι από τη γη και έχουν εμπορική αξία, όπως ακριβώς ένα σπίτι, ή ένα κτήμα. Μπορείς να το νοικιάσεις, να το χρησιμοποιήσεις, ή να το κρατήσεις χωρίς να το κάνεις τίποτα περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, για να το πουλήσεις ακριβά.
Στη χώρα, που θεωρείται πρωτοπόρος στις εφαρμογές του νεοφιλελευθερισμού και των ιδιωτικοποιήσεων, όλα τα νερά πωλούνται. Ποτάμια, λίμνες και υπόγεια ύδατα καταλήγουν σε ιδιώτες, σε επιχειρήσεις και κερδοσκόπους που θεωρούν το νερό επένδυση με σκοπό το κέρδος. Στη Χιλή το νερό δεν θεωρείται πια αναφαίρετο δικαίωμα, αλλά εμπορεύσιμο προϊόν. Με άλλα λόγια αυτό σημαίνει, πως αν είσαι αγρότης δεν μπορείς να ποτίσεις το χωράφι σου ακόμα και αν αυτό βρίσκεται στις όχθες του ποταμού διότι το ποτάμι μπορεί να ανήκει σε άλλους. Αντιστοίχως, δεν μπορείς να πάρεις νερό αν δεν έχεις «δικαίωμα» και συλλαμβάνεσαι αν πιαστείς επ’ αυτοφώρω.
Όλα ξεκίνησαν το 1981, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ όταν δημιουργήθηκε ο Κώδικας του Νερού (Código de Aguas), ένα πακέτο νόμων οι οποίοι θεμελιώνουν ότι το νερό δεν είναι δημόσιο αγαθό, αλλά ιδιωτικό προϊόν.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα παρατηρείται στη βόρεια Χιλή, στην έρημο της Ατακάμα, που θεωρείται η πιο ξηρή περιοχή του πλανήτη. Τα εδάφη, στα οποία κατοικούν από την αρχαιότητα οι ιθαγενείς ινδιάνικοι πληθυσμοί Αυμάρα και Λινκάν Αντάι, είναι πλούσια σε ορυκτά και μέταλλα. Η Χιλή είναι ο τρίτος προμηθευτής χαλκού του κόσμου. Οι εταιρίες που διαχειρίζονται τα τεράστια ορυχεία χαλκού της περιοχής, έχουν πάρει στην ιδιοκτησία τους τα νερά του Ρίο Λόα, του μακρύτερου ποταμού της χώρας. Και μπορεί κάποτε τα νερά του ποταμού να έδιναν ζωή στην περιοχή, σήμερα, όμως, τεράστιες ποσότητες νερού χρησιμοποιούνται για να ξεχωρίσουν το μέταλλο από την πέτρα.Ένα από τα τρία μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού του κόσμου είναι αυτό της Τσουκικαμάτα. Από πάνω μοιάζει σαν ένας τεράστιος κρατήρας, μια από τις μεγαλύτερες τρύπες που έχει ανοίξει ο άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη. Έχει 1 χιλιόμετρο βάθος, 4,9 χιλιόμετρα μήκος και τρία χιλιόμετρα πλάτος. Αυτό το γεμάτο σκόνη μέρος, είναι η καρδιά της οικονομίας της χώρας. Δουλεύει 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο, με 8000 ανθρώπους προσωπικό, παράγοντας περίπου 11.000 δολάρια κάθε λεπτό που περνάει. Το ορυχείο το εκμεταλλεύεται η κρατική εταιρία Codelco. «Η κατανάλωση λίτρου ανά δευτερόλεπτο της Βόρειας Κοδέλκο, που περιλαμβάνει την Τσουκικαμάτα, είναι γύρω στα 1.900 λίτρα το δευτερόλεπτο», λέει ο Γκοντόι Αλεμάν, πολιτικός μηχανικός. 1900 λίτρα ανά δευτερόλεπτο αντιστοιχεί στην ποσότητα νερού που θα κατανάλωναν σε 1 μέρα 432.000 Αμερικανοί, ή 1.216.000 Ευρωπαίοι, ή 16.416.000 Αφρικανοί.
«Είναι οικονομικό το θέμα. Τα λεφτά! Έτσι απλά το βλέπω εγώ. Εμείς δεν αξίζουμε ούτε ένα πέσο γι εκείνους, γι αυτό μένουμε στο περιθώριο. Για τη χώρα υπάρχουν άλλες προτεραιότητες όπως τα δολάρια και τα λεφτά από το χαλκό. Κι εμείς; Εμάς ας μας φάνε τα σκυλιά!», μας λέει ο Μιγκέλ, ένας από τους τελευταίους αγρότες της Κιγιάγκουα, μιας πόλης που έσφυζε από ζωή, αλλά σήμερα έχει μετατραπεί σε πόλη – φάντασμα. Οι κάτοικοί της έχουν μεταναστεύσει στην Καλάμα, που η οικονομική της ανάπτυξη οφείλεται στα ορυχεία χαλκού που υπάρχουν στην περιοχή.
Η εθνική κυριαρχία της Χιλής έχει πια υποθηκευτεί αφού το 85% των νερών της πρώτης κατηγορίας (ποταμοί και λίμνες) δεν ανήκουν στη χώρα αλλά στην Πολυεθνική ισπανική εταιρία παραγωγής ενέργειας, την ENDESA. Από την άλλη πλευρά όλες οι Εταιρίες Ύδρευσης, παροχής πόσιμου νερού και αποχέτευσης βρίσκονται πια στα χέρια μεγάλων οικονομικών οργανισμών και πολυεθνικών εταιριών, όπως στους ομίλους Solari, Luksic, Vicuña, Leon και στις εταιρίες Αnglean Water, Thames Water (Μ.Βρετανία), Iberdrola(Ισπανία), Suez Lyonnaise Meaux (Γαλλία). Η τελευταία εταιρία είναι ιδιοκτήτρια της Εταιρίας Aguas Andinas, που τροφοδοτεί με νερό την πρωτεύουσα Σαντιάγο.
Η κεντροαριστερή κυβέρνηση της Χιλής υπό την Michelle Bachelet, προσπαθεί σήμερα να ισορροπήσει ανάμεσα στην απόταξη των καταλοίπων που έχει αφήσει (μέσω ακόμα και σήμερα νόμων εν ισχύ) το πολύχρονο δικτατορικό καθεστώς του Πινοσέτ και τον εναρμονισμό της οικονομίας της χώρας με την διεθνή αγορά. Παρά την τροποποίηση κάποιων νόμων το 2005, που όριζε ότι όποιος δεν χρησιμοποιεί το δικαίωμα νερού και το κρατάει για να το πουλήσει αργότερα κερδοσκοπώντας πάνω στις αυξομειώσεις των τιμών, του επιβάλλεται πρόστιμο, η κατάσταση δεν βελτιώθηκε ιδιαίτερα. Το πρόστιμο είναι χαμηλό για όποιον σκέφτεται να κερδοσκοπήσει. Η κυβέρνηση προσπαθεί να τροποποιήσει το Σύνταγμα, αλλά ισχυρίζεται ότι η δεξιά αντιπολίτευση δεν της επιτρέπει να κάνει τις κατάλληλες αλλαγές.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο ντόπιος πληθυσμός βιώνει τις άγριες συνέπειες της πλήρους εμπορευματοποίησης ενός αγαθού που ελάχιστοι πίστευαν ότι θα υπαχθεί στους νόμους της αγοράς, που το μόνο που καθορίζει είναι οι αριθμοί του κέρδους μιας χούφτας ιδιωτικών εταιριών. Όμως, ο πρώην πρόεδρος των ιθαγενών της Ατακάμα με μερικές απλές λέξεις προβλέπει το δυσοίωνο μέλλον: «Το νερό και η γη πάνε μαζί. Το ένα είναι το θηλυκό και το άλλο το αρσενικό. Το νερό δεν είναι δικό μου, εγώ είμαι μέρος του. Ούτε η γη είναι δική μου, εγώ είμαι μέρος της. Ο άνθρωπος είναι περαστικός. Και παρ’ όλα αυτά θέλει να παίξει με τη γη. Αλλά ποτέ δεν το έχει πετύχει. Γιατί μετά η γη θα τους στείλει το λογαριασμό. Και η γη δεν ζητάει λεφτά, πληρώνεται με αίμα».
Σενάριο, Σκηνοθεσία, Επιτόπια έρευνα: Γιώργος Αυγερόπουλος / Συντονισμός, Επιμέλεια Έρευνας: Άγγελος Αθανασόπουλος / Έρευνα & Οργάνωση θέματος: Μανώλης Φυλακτίδης, Γεωργία Ανάγνου / Οργάνωση – Διεύθυνση Παραγωγής: Αναστασία Σκουμπρή / Διευθυντής Φωτογραφίας: Γιάννης Αυγερόπουλος / Μοντάζ : Γιάννη Μπιλήρης, Άννα Πρόκου / Πρωτότυπη Μουσική: Γιάννης Παξεβάνης / Γραφικά: Σάκης Παλπάνας / Μία παραγωγή της SMALL PLANET για τη ΕΡΤ © 2009 – 2010
http://ta2tsakalia.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου