ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΓΝΩΜΗ

Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2010

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΟΥΜΠΑΣ: Μια ζωή προσφοράς στον πολιτισμό.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΟΥΜΠΑΣ (1830-1900)

Ένας από τους διακεκριμένους Μακεδόνες, τιμώμενος ιδιαίτερα στη Αυστρία και ξεχασμένος στην Ελλάδα.

Η κεντρική είσοδος του περιφήμου Μεγάρου Μουσικής στο κέντρο της Βιέννης, που είναι έδρα της Φιλαρμονικής της Βιέννης, βρίσκεται επί της οδού Ν. Δούμπα. Το διάσημο ανά τον κόσμο επιβλητικό χρυσοποίκιλτο Μέγαρο ανήκει στο Σωματείο των Φίλων Μουσικής της Βιέννης, το περιώνυμο Μουσικφεράϊν. Το Μέγαρο αποτελεί απώτερο όνειρο κάθε κλασικού καλλιτέχνη παγκοσμίου κύρους, προκειμένου να περιληφθεί στους βασικούς συντελεστές των μοναδικής σημασίας μουσικών εκδηλώσεων της Αυστριακής πρωτεύουσας, που γίνονται σ’ αυτό. Επίσης, ο τάφος του Ν. Δούμπα βρίσκεται σε άκρως τιμητική θέση, έχοντας αριστερά του τους τάφους των μεγάλων μουσουργών Μπραμς και Στράους, στο κεντρικό νεκροταφείο της Βιέννης, στον τομέα που αναπαύονται κοντά του οι διασημότεροι των μουσικών, όπως Μοζαρτ, Μπετόβεν και άλλοι. Η Αυστριακή πόλη Τάτεντορφ τον έχει ανακηρύξει ευεργέτη και του έχει αφιερώσει μνημείο σε κεντρική της πλατεία, έχει επίσης δώσει το όνομά του σε πλατεία, δρόμο και πάρκο. Ποίος ήταν όμως ο Ν. Δούμπας, που η Αυστρία τιμά με τέτοιες μοναδικές διακρίσεις και στη Ελλάδα παραμένει άγνωστος στους περισσοτέρους;

Το Σωματείο Μουσικφεράϊν ιδρύθηκε το 1812 από εγκρίτους πολίτες της Βιέννης, στο οποίο ο Μπετόβεν έγινε ήδη από το 1814 επίτιμο μέλος και ο Αυτοκράτορας της Αυστρο-Ουγγαρίας το έθεσε υπό την αιγίδα του. Το καλλιεπέστατο Μέγαρο Μουσικής ανηγέρθηκε το 1870, με σχέδια του πολύ γνωστού ανά την Ευρώπη Δανού μεγάλου Αρχιτέκτονα Θεοφίλου φον Χάνσεν και προσωπική επιμέλεια και σημαντική οικονομική δωρεά του Αντιπροέδρου του Μουσικφεράϊν και καταγομένου από την Κοζάνη Νικολάου Δούμπα. Ο Θεόφιλος φον Χάνσεν ήταν επίσης προσωπικός Αρχιτέκτονας, των μεγάλων εθνικών ευεργετών αδελφών Σίνα και πολλά δημιουργήματά του κοσμούν την Αθήνα, τα κυριότερα των οποίων απετέλεσαν δωρεές των αδελφών Σίνα, όπως π.χ. Ακαδημία Αθηνών, Εθνικό Αστεροσκοπείο και άλλα.

Ο Νικόλαος Δούμπας ήταν υιός του αρχικά πάμπτωχου αυτοδίδακτου μετανάστη και μετέπειτα επιτυχημένου εμπόρου και εθνικού ευεργέτη Στεργίου Δούμπα (1794-1870), ο οποίος μαζί με τους αδελφούς του Θεόδωρο και Νικόλαο, ακολουθώντας το μεταναστευτικό προς την Αυστρο-Ουγγαρία ρεύμα της εποχής του, διέφυγε από την Κοζάνη περί το 1817 και από την Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα κατέφυγε στην Αυστρία. Εκεί οι τρεις αδελφοί Δούμπα συνέστησαν την εμπορική εταιρεία ¨Αδελφών Δούμπα¨ και ασχολήθηκαν με ιδιαίτερη επιτυχία με το εμπόριο και την υφαντουργία βάμβακος. Μετά τον θάνατο των αδελφών Θεοδώρου και Νικολάου, την εταιρεία διηύθυνε ο Στέργιος Δούμπας, ο οποίος απέκτησε μεγάλη περιουσία και μεταξύ άλλων, όχι μόνο διαφαίνεται ότι στήριξε οικονομικά τη Φιλική Εταιρεία, αλλά προσέφερε υποτροφίες σε παιδιά της Αυστρίας και της Ελλάδας, προίκιζε σχολεία στην Αυστρία και Ελλάδα και υπήρξε εκ των μεγάλων δωρητών του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Ο άλλος υιός του Στεργίου, ο Μιχαήλ, έγινε Διοικητής της Εθνικής Τραπέζης της Αυστρίας, ενώ ο εγγονός του Βαρώνος Δούμπας, ήταν Πρέσβης της Αυστρο-Ουγγαρίας στην Ουάσιγκτον, κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ας παρακολουθήσουμε όμως εν συντομία τη διαδρομή του Νικολάου Δούμπα, που γεννήθηκε στη Βιέννη το 1830 και πέθανε το 1900. Το 1853, σε ηλικία 23 ετών, μετοίκησε στην πόλη Τάταντορφ, και με τη στήριξη του πατέρα του αγόρασε εκεί ένα υφαντουργείο βάμβακος. Με την εργατικότητα και καλή συμπεριφορά του έγινε ιδιαίτερα αγαπητός στους εργαζόμενους και τους συμπολίτες του, κάνοντας, όπως ο πατέρας του, αγαθοεργίες. Στήριζε δαπάναις του την εκπαίδευση των νέων με την ανέγερση Σχολείων και με υποτροφίες. Διατηρώντας την Ορθόδοξη πίστη του πατέρα του, στάθηκε παράλληλα αρωγός της τοπικής εκκλησίας, προς την οποία έκανε διάφορες δωρεές. Έγινε επίσης μαικήνας των καλών τεχνών. Ήταν προσωπικός φίλος εξεχόντων μουσικών, όπως του Ριχάρδου Βάγκνερ και άλλων. Αρχικά εξελέγη στην τοπική Βουλή και αργότερα στο Αυστριακό Κοινοβούλιο, στην ανέγερση του Ελληνοπρεπούς κτιρίου του οποίου πρωτοστάτησε και συνέβαλε οικονομικά. Το Μέγαρο Μουσικής της Βιέννης οφείλεται στον Νικόλαο Δούμπα, γιά το οποίο ο πατέρας του και αυτός συνέβαλαν με δωρεές. Εις αναγνώριση των μεγάλων συνεισφορών του στις Τέχνες, τα Γράμματα και την Βιομηχανία, απέκτησε πολλές διακρίσεις και θέσεις, όπως π.χ. του Επιτίμου Μέλους της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης και άλλες.
Σήμερα που συνήθως μας απασχολούν εφήμερα και ήσσονος σημασίας θέματα, καλό θα ήταν να μη ξεχνάμε τους πολλούς και διακεκριμένους συμπατριώτες μας που διέπρεψαν και αναγνωρίστηκαν στο εξωτερικό, χωρίς ποτέ να χάσουν την Ελληνικότητά τους.